گفت‌وگو با هنگامه گلستان درباره نمايشگاه كاوه گلستان / مي‌خواهم فكر و حس كاوه نسبت به مردم ترويج شود
بدست پیام برازجانی • 15 نوامبر 2010 • دسته: عکاسی٬ همه نوشته هااین مصاحبه با هنگامه گلستان در باره کاوه گلستان و نمایشگاه اخیرش در تاریخ ۲۳-۸-۱۳۸۹ در روزنامه شرق منتشر شده است.
گفت‌وگو با هنگامه گلستان درباره نمايشگاه كاوه گلستان
مي‌خواهم فكر و حس كاوه نسبت به مردم ترويج شود
هنگامه گلستان همسر كاوه گلستان عكاس و فيلمبردار ايراني است كه در ۱۳ فروردين ۱۳۸۲ هنگام انجام ماموريت تصويربرداري براي شبكه خبري بي‌بي‌سي در خط مقدم جنگ در شهر مرزي كفري در ۱۳۰ كيلومتري كركوك در عراق كه تحت كنترل اتحاد ميهني كردستان بود، بر اثر انفجار مين كشته شد. بعد از سال‌ها كه كاوه گلستان عكاسي را كنار گذاشته بود و پس از اين هفت سال كه از كشته شدن او مي‌گذرد نمايشگاه عكسي با عنوان «توانا بود هر كه دانا بود» كه منتخبي است از عكس‌هاي مجموعه بچه‌هاي مدرسه او در گالري «شماره۶» در تهران برگزار شده است. اين نمايشگاه تا فردا ۲۴ آبان‌ماه ادامه دارد. به همين منظور گفت‌وگويي با همسر او انجام داديم كه از نظر مي‌گذرد. قبل از اين گفت‌و گو ده‌چمني مدير گالري ۶ درباره اين نمايشگاه اشاره كرد: اين نمايشگاه مانند نمايشگاه قبلي اين گالري بازديدكننده بسياري داشته است. اتفاقي بي‌نظير در حوزه عكاسي در كشور بوده است چون بعد از سي و اندي سال كه كاوه گلستان نمايشگاه انفرادي نداشته، برگزار شده است و روزانه بازديدكننده زيادي كه شامل اقشار فرهنگي و دانشجويان مي‌شود، دارد ولي ظاهراً و متاسفانه جامعه متمول هيچ علاقه‌اي به نمايشگاه‌هاي عكاسي خوب ندارد و فقط قشر دانشجو و فرهنگي حضور پيدا مي‌كنند كه توان خريد آثار را ندارند. هنوز كاري از اين نمايشگاه فروش نرفته است و بسيار متعجبم كه در اين نمايشگاه هيچ اثري از كاوه گلستاني كه ديگر بين ما نيست از سوي هيچ كلكسيونري خريداري نشده است. وي ادامه داد: پيش‌زمينه اين نمايشگاه به نمايشگاه گذشته اين گالري مربوط مي‌شود؛ نمايشگاهي با عنوان تداوم كه شامل آثاري از ۲۳ نفر از عكاسان مشهور بود و تصميم داريم پروژه‌هاي ديده نشده اين عكاسان را منتخب كنيم و به نمايش بگذاريم. همچنين اين آثار و اين نمايشگاه تماماً از سوي خانم هنگامه گلستان انتخاب شده است. — -ممكن است درباره اين نمايشگاه و آثار آن توضيح دهيد و اينكه آيا تا به حال اين آثار در جايي به نمايش درآمده يا منتشر شده بود؟ اين آثار توسط كاوه در سال ۵۱ عكاسي شده است. آن موقع كاوه در مجله‌اي براي كودكان كار مي‌كرد به نام پيك در نوجوان يا كودك كه دقيق يادم نيست كه براي انتشارات فرانكلين بود. انتشارات فرانكلين آن موقع كتب درسي را منتشر مي‌كرد و خواسته بودند كاوه به چندين منطقه با تنوع آب و هوايي متفاوت برود، مثل قزوين و كاشان، تا آنها ببينند اين كتاب‌هايي كه چاپ مي‌كنند براي چه كساني است و اين بچه‌هايي كه اين كتاب‌ها را مي‌خوانند در چه وضعيتي زندگي مي‌كنند. ما با هم به يك مسافرت طولاني به اصفهان و كاشان و قزوين كه شامل روستاهاي دورافتاده مي‌شد رفتيم و عكس‌هايي گرفتيم. چون مجموعه آثار قابل توجه شده بود و مجموعه خوبي از آب درآمده بود نمايشگاهي را نيز در گالري سيحون برگزار كرديم. - همين عكس‌ها بود؟ همين عكس‌ها بود، عنوان نمايشگاه هم همين «توانا بود هر كه دانا بود» بود كه قديم‌ها روي تمام كتاب‌هاي درسي نوشته مي‌شد. اين نمايشگاه اواخر سال ۵۱ يا شايد اوايل سال ۵۲ بود. - به غير از آن نمايشگاه از عكس‌ها استفاده ديگري هم شده بود؟ بله، چند روز پيش كه داشتم آرشيومان را نگاه مي‌كردم، ديدم مجله‌هاي زيادي هم در آن زمان اين عكس‌ها را منتشر كرده بودند. - اين مجموعه شامل همين تعداد عكس است يا اينكه در اين نمايشگاه منتخبي به نمايش درآمده است؟ تعداد آثار بيشتر است. آن زمان در گالري سيحون عكس‌هاي بيشتري به نمايش درآمده بود ولي اينجا به دليل محدوديت جا و درخواست گالري ۳۰ قطعه عكس را به نمايش گذاشتيم. - علت برگزاري اين نمايشگاه چه بود؟ قبل از اين نمايشگاه يك نمايشگاه گروهي برگزار شده بود كه در آن كاوه هم عكس داشت و مسوول اين گالري به من پيشنهاد يك نمايشگاه انفرادي براي كاوه داد و من هم استقبال كردم. - در اين شش هفت سال اين چندمين نمايشگاهي است كه از آثار كاوه برگزار شده است؟ در ايران به غير از اين نمايشگاه يك نمايشگاه ديگر بوده در خانه هنرمندان از مجموعه روسپي و كارگر و بقيه نمايشگاه‌هايي كه برگزار شده است هيچ كدام انفرادي نبوده است. اما در لندن و اسكاتلند و هلند و برلين هم نمايشگاه‌هاي زيادي از آثار كاوه برگزار شده است. در سال گذشته حدوداً پنج نمايشگاه از آثار كاوه در تمام بريتانيا برگزار شد. - علت اين نمايشگاه‌ها چه بوده است؟ اولين دليل اين نمايشگاه‌ها وجود دانشگاهي در يكي از شهرهاي اسكاتلند است كه به تازگي بخشي به نام ايرانشناسي راه انداخته‌اند كه دعوتي از ما داشتند كه نمايشگاهي از عكس‌هاي انقلاب كاوه برگزار كنيم. نكته جالب اين نمايشگاه بچه‌هايي بودند كه تا به حال انقلاب را نديده بودند. پس از اينكه اين نمايشگاه در اسكاتلند برگزار شد در دانشكده اقتصاد لندن هم تكرار شد. بعد از آن هم در ساختمان بي‌بي‌سي برگزار شد. سالي يك بار اين ساختمان براي ديدن عموم باز مي‌شود كه آن زمان را وقت مناسبي تشخيص دادند تا نمايشگاهي از آثار كاوه برگزار شود. - برنامه‌اي براي نمايش همان آثار در ايران نداريد؟ كتاب كاوه درآمده است و ما داريم سعي مي‌كنيم كتاب كاوه را به فارسي منتشر كنيم و بعد از انتشار ان‌شاءالله سعي مي‌كنيم به نمايش هم بگذاريم. - عكس‌هاي اين نمايشگاه را چگونه انتخاب كرديد؟ من هميشه عكس‌هاي كاوه را بر اساس منتخبي كه خود او از آثارش داشت انتخاب مي‌كنم. هميشه عكس‌هايي بود كه كاوه آنها را خيلي دوست داشت و برايش نامي هم انتخاب مي‌كرد. من در انتخاب به آنها توجه مي‌كنم. البته چند تا هم انتخاب كردم كه كسي تا به حال آنها را نديده باشد. - استقبال از نمايشگاه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ البته من به غير از روز افتتاح روز ديگري نبودم اما غالباً دانشجويان و جوانان به نمايشگاه آمده‌اند. - شما مي‌دانيد ايشان سال‌هاي متمادي تدريس مي‌كردند و طرفداران بسيار زيادي در بين دانشجويان و جوانان دارند. بعد از مرگ ايشان چند سالي مسابقه‌اي با نام ايشان برگزار مي‌شد كه طرفداران و شركت‌كنندگان زيادي هم داشت اما به دلايلي متوقف شد. به نظر مي‌رسيد بعد از آن اتفاق ايده‌اي جديد وجود خواهد داشت. شما برنامه‌اي در ذهن داشتيد يا فقط خواستيد آن مسابقه نباشد؟ همان طور كه گفتيد آن مسابقه به علت‌هايي درست كار نمي‌كرد. بنابراين ما سعي كرديم آن را متوقف كنيم و آن طوري كه خودمان مي‌خواهيم انجامش دهيم. جايگزين آن مسابقه شروع كردم نمايشگاه گذاشتم و كتاب كاوه را منتشر كردم. همين طور در نظر داريم يك سايتي راه‌اندازي كنيم كه همزمان با آن جايزه كاوه را نيز برگزار كنيم. من اصولاً زياد با جايزه و اينكه كسي اول يا آخر شود موافق نيستم و ترجيح مي‌دهم جايزه غيررقابتي باشد. دلم مي‌خواهد شامل كساني كه به سبك كاوه عكاسي مي‌كنند يا به او علاقه دارند، باشد. ترجيح مي‌دهم فكر كاوه و حسي كه نسبت به مردم داشت ترويج شود. با راه‌اندازي سايت كاوه در آينده مسابقه را هم برگزار مي‌كنيم. -گمان نمي‌كنيد زمان زيادي فاصله افتاده است؟ همين طور است. در ابتدا من سعي كردم از همه كمك بگيرم كه درست از آب درنيامد. اما حالا با كساني مساله را جلو مي‌برم كه حسي به كاوه داشته و به او علاقه‌اي داشته باشند. -كتاب از چه عكس‌هايي تشكيل شده است؟ يك بخش همان مجموعه روسپي و كارگر و مجنون است كه قبل از انقلاب در دانشگاه تهران نمايشگاهي هم از آن گذاشته بوديم و ساواك آن را جمع كرده بود كه كاوه هميشه مي‌گفت مردم در روزهاي انقلاب از اين عكس‌ها مرا مي‌شناختند و به من كمك مي‌كردند تا عكاسي كنم و بخش ديگري هم مربوط به عكس‌هاي انقلاب و جنگ و مسائلي مانند كردستان مي‌شود. - بعد از جنگ ايشان ديگر خيلي عكاسي نكردند؟ جنگ كه تمام شد تقريباً ديگر كار عكاسي او تمام شد. البته دوربين داشت و عكاسي مي‌كرد يا حتي در فيلم‌هايي هم كه مي‌ساخت هميشه به اينكه چه عكس‌هايي در آن فيلم هست اشاره مي‌كرد. بعد از جنگ شروع كرد با تلويزيون آسوشيتدپرس كه با كاوه راه‌اندازي شده بود كار كرد و بعد هم با بي‌بي‌سي كه باز هم دفتري در تهران نداشت شروع كرد. - اين عبور از عكاسي به فيلمبرداري علت خاصي داشت، با اينكه خيلي به عكاسي علاقه داشتند؟ خودش اصلاً گمان نمي‌كرد كه عكاسي را رها كرده است. مي‌گفت اين ادامه عكاسي است و چون عكاسي كند پيش مي‌رود و فيلم در كار خبر سرعت بيشتري دارد و زودتر منتشر مي‌شود من اين كار را مي‌كنم. علاقه اصلي كاوه در اصل سرعت بود و مرگش هم حتي براي همين سرعتش بود چون سريع از ماشين پريد بيرون و آنهايي كه در ماشين بودند هيچ اتفاقي برايشان نيفتاد. دائماً گمان مي‌كرد فيلم زودتر منتشر مي‌شود و بيننده بيشتري هم دارد. اين تنها علت اين كار بود. - در اين مدت مجموعه يا عكس خاصي هم كار كرده بودند؟ نه تمام انرژي خودش را روي همان گزارش‌هايي گذاشته بود كه براي تلويزيون‌هايي كه با آنها كار مي‌كرد، مي‌گرفت. - بعد از دو مجموعه‌اي كه تا به حال به نمايش درآمده آيا مجموعه‌هاي ديگري هم هست كه در آينده به نمايش درآيند؟ تصميم دارم تمام عكس‌هايش را به تناوب منتشر كنم و به نمايش بگذارم. مثلاً مجموعه‌هاي خوبي مانند كارگران كارخانه‌ها، كارگران معدن، كشاورزان و مجموعه‌اي از هنرهايي كه در ايران در حال از بين رفتن بود و ديگر عكس‌هايي كه دارد. - معمولاً در مورد كساني كه مانند كاوه مشهور و موثر بوده‌اند از طرف دولت‌ها يا مجموعه‌هاي بزرگ تمايلي براي انتشار و معرفي بيشتر آثار آنها وجود دارد، آيا براي ايشان هم اين اتفاق افتاده است؟ هميشه ما بوديم كه پيشنهاددهنده بوديم. حتي در قديم هم همين طور بود. كاوه كاري را كه علاقه داشت اصرار مي‌كرد و انجام مي‌داد اما شايد من بعد از او به اندازه كافي اصرار نكردم. البته گاهي اوقات بنا بر مناسبت‌هاي متفاوت سراغم مي‌آيند. - اشاره كرديد به راه‌اندازي سايت كاوه. در وب‌سايت چه مطالبي قرار است منتشر شود؟ در ابتدا سايتي براي كاوه راه‌اندازي‌كرديم تا كساني كه مي‌خواهند بدانند كاوه كيست در تمام جهان به آن مراجعه كنند. بعد چون اشكالات متعددي در كار پيدا شد ادامه پيدا نكرد. الان در حال بازسازي آن هستيم. روي سايت در ابتدا با انتشار كارها و آثار ديگر كاوه و مطالب درباره او شروع خواهيم كرد. بعد هم اگر ادامه يافت كارهاي بيشتري از كاوه و جريان جايزه را هم انجام خواهيم داد. حتي علاقه دارم از اين امكاني كه من نيمي از سال در ايران و نيمي ديگر در انگليس هستم بهره‌برداري كنم تا ارتباط بين عكاسان و گالري‌ها برقرار كنم و مانند مركزي باشد كه بتواند به عكاسان و روابط آنها كمك كند.
پیام برازجانی
فرستادن نامه به این نویسنده | همه‌ی نوشته‌های پیام برازجانی
Muchas gracias. ?Como puedo iniciar sesion?